Kaarten en Postzegels

In 1915 werd Letland, toen nog Kurland en Lijfland geheten, door de Duitsers bezet. De Duitsers wilden deze landstreken inlijven bij Duitsland.  Een dergelijk streven vereist natuurlijk dat er goede kaarten van zo'n gebied gemaakt worden. Dat deden ze dan ook grondig.  Maar in november 1918, bij het eind van de eerste wereldoorlog, slaagden de Letten erin, voor het eerst in de geschiedenis, een eigen onafhankelijke staat te vormen. En wat wil een onafhankelijke staat als blijk van onafhankelijkheid en zelfstandigheid? Juist: eigen postzegels. Nu heerste er in die tijd overal papierschaarste, ook in Letland. Maar de zogenaamde "Generalstabkärte" van het Letse gebied waren, dankzij de ijverige Duitse kaartenmakers, in overvloed aanwezig. Deze werden gebruikt om er de postzegels op te drukken. 

Hieronder ziet u twee afbeeldingen van twee kanten van eenzelfde blad. (U kunt voor scherpere afbeeldingen op de afbeeldingen klikken.)

Links ziet u de kaart en rechts de postzegels op de achterkant. Er staan 228 postzegels op dit blad. De eerste zegel van Letland verscheen op 18 december 1918. De afbeelding is een opkomende zon met daarin drie korenaren. In verband met de papierschaarste zijn ze gedrukt op de achterzijde van buitgemaakte Duitse stafkaarten. Voorzover bekend zijn er 79 verschillende kaarten voor de druk gebruikt. 

Zegels met waarden in Letse roebels en kopeken (Lets: rubļi en kapeikas) zijn stuk voor stuk uniek. De eerste zegels zijn gedrukt op de achterzijde van stafkaarten, later op schrijfpapier en op sigarettenvloei, en pas in vierde instantie op een beetje behoorlijk papier. De hier afgebeelde zegels zijn alle uniek gezien het heel specifiek stukje kaart op de achterkant ervan. Ook als er eenzelfde stafkaart is gebruikt dan nog verschillen de postzegels op de achterkant, omdat de kaarten niet precies op dezelfde manier onder de drukpers hebben gelegen. Op de afbeeldingen is te zien dat het papier niet precies recht langs de bladkanten is bedrukt, maar dat alles een beetje scheef loopt.  De afgebeelde postzegel is getand. Dus de kaart ook.....(;-). Volgens een Duitse postzegelcatalogus bestaan er ook ongetande postzegels van 5 kopeken uit 1918. 

De kaart is van een deel van Letland op een schaal van 1:100.000 uit het jaar 1917. Het gaat om de kaart M15, genaamd  Doblen, (tegenwoordig Dobele) een plaats met ongeveer 12.000 inwoners ten zuidwesten van de hoofdstad Riga.